Аж үйлдвэрийн бүхий л салбар — агуулах, барилга, логистик, үйлдвэрлэл зэрэгт өргөн хэрэглэгддэг тоног төхөөрөмж бол сэрээт өргөгч юм. Энэхүү техник хэрэгсэл нь хүнд ачааг зөөж, өргөх, шилжүүлэх үүрэгтэй ч буруу ашиглалт нь хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд ноцтой хохирол учруулдаг.
Иймд сэрээт өргөгчийн аюулгүй ажиллагааны дүрэм, зааврыг чанд мөрдөх нь байгууллагын болон ажилтны гол үүрэг, хариуцлага юм. Энэ нийтлэлээр сэрээт өргөгчтэй ажиллах үеийн аюулгүй ажиллагааны чухал зарчим, практик зөвлөмжүүдийг танилцуулж байна.
1. Жолоочийн эрх, үүрэг
Сэрээт өргөгчийг зөвхөн мэргэжлийн сургалтад хамрагдаж, үнэмлэх авсан жолооч жолоодох эрхтэй. Жолооч нь дараах шаардлагыг хангасан байх ёстой.
- Эрүүл мэндийн хувьд тохиромжтой байх
- Согтууруулах ундаа, мансууруулах бодисын нөлөөнд байгаагүй байх
- Сэрээт өргөгчийн бүтэц, үйл ажиллагааны талаар мэдлэгтэй байх
- Аюулгүй ажиллагааны дүрмийг мэддэг, мөрддөг байх
2. Ашиглалтаас өмнөх үзлэг
Өргөгчийг өдөр бүр ажиллуулсны өмнө дараах үзлэгүүдийг заавал хийнэ.
- Тоормос, жолооны систем
- Гидравлик шингэний түвшин, алдагдал
- Сэрээ болон өргөх механизмын гэмтэл
- Ачаа тэнцвэржүүлэгч болон сэрээний хэлбэр
- Дугуйны хийн даралт, элэгдэл
- Ажлын дохиолол, гэрэлтүүлэг, анхааруулах дохио
- Түлшний сав (газ, дизель) эсвэл батарей (цахилгаан өргөгч)
Шалгалтаар илэрсэн ямар ч гэмтлийг даруй мэдэгдэж, засвар хийгдээгүй нөхцөлд өргөгчийг ашиглахыг хориглоно.
3. Ачаа өргөх, тээвэрлэх аюулгүй байдал
Зөв ашиглалт:
- Ачааны жин нь сэрээт өргөгчийн даац хэтрэхгүй байх
- Ачаа нь сэрээний төвд тэнцвэртэй байрласан байх
- Ачааг зөөх үед 15-20 см өндөрт өргөх (газарт ойр байлгах)
- Огцом эргэх, огцом тоормос гишгэхээс зайлсхийх
- Харагдах орчин муу үед хурдаа бууруулж, шаардлагатай бол ухарч явах
- Өргөгч дээр хүн тээвэрлэхгүй
Хориглосон үйлдэл:
- Сэрээ дээр зогсох, суух, ажиллах
- Тоног төхөөрөмжийг тэнцвэргүйгээр ашиглах
- Эргэлтийн үед өргөсөн ачаатай байх
- Шатахуун нэмж байх үед асаалттай байлгах
4. Ажлын орчны зохион байгуулалт
Аюулгүй орчин нь зөвхөн жолоочийн хичээлээр бүрддэггүй. Байгууллагын зүгээс дараах арга хэмжээг авсан байх шаардлагатай:
- Аюулгүй ажиллагааны анхааруулах тэмдэг, шугам тэмдэглэгээ байрлуулах
- Сэрээт өргөгчийн ажлын бүсэд гадна хүн нэвтрэхийг хориглох
- Явган хүний замыг тусгаарлаж, гарц бүхий аюулгүй гарцуудыг бий болгох
- Хяналтын камер, толь суурилуулж, харагдах орчин сайжруулах
- Тогтмол техникийн үзлэг, засвар үйлчилгээ хийх
5. Осол, зөрчлийг мэдээлэх тогтолцоо
Хамгийн сайн аюулгүй ажиллагаа гэдэг нь зөвхөн ослоос сэргийлэх бус, осол гарахаас өмнө эрсдэлийг илрүүлж, мэдээлдэг тогтолцоо юм.
- Ажилчид нь эрсдэлтэй нөхцөл, гэмтэл, буруу хэрэглээ зэргийг даруй мэдээлэх боломжтой байх
- Байгууллагаас ослын судалгаа, дүн шинжилгээ хийдэг тогтолцоотой байх
- Сэргээх сургалт, зөвлөмжийг тогтмол зохион байгуулах
Дүгнэлт
Сэрээт өргөгчийг аюулгүй ажиллуулах нь зөвхөн нэг жолоочийн асуудал биш — энэ бол байгууллагын соёл, хандлага, хариуцлагын нийлмэл илэрхийлэл юм. Хамгийн бага хайнга хандлага нь амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд нөхөж баршгүй хохирол учруулж болзошгүй. Тиймээс аюулгүй ажиллагааг нэн тэргүүнд тавьж, дүрэм журмыг чанд мөрдөн ажилласнаар эрүүл, бүтээмжтэй ажлын орчныг бүрдүүлэх боломжтой юм.
